Grootse verwachtingen van verzelfstandiging

 

​

Als er iets misgaat in de publieke dienstverlening zijn hervormingen van de organisatie een standaardreflex. Soms reorganiseren we zelfs een hele sector.

 

Maar werkt dat wel?

 

In mijn proefschrift beantwoord ik die vraag. Ik bestudeer daarvoor een specifieke vorm van hervormingen: de verzelfstandiging van publieke organisaties.

 

De wereldwijde trend om publieke diensten te verzelfstandigen heeft de structuur en het aanzien van de publieke sector grondig veranderd. Denk bijvoorbeeld aan het UWV, de SVB en de NS die hun taken op afstand van ministeries uitvoeren. De motieven voor verzelfstandiging gaven aanleiding tot grootse verwachtingen, maar verzelfstandigde organisaties hebben die niet waargemaakt. Dit proefschrift laat zien dat als we streven naar een efficiënte publieke sector, degelijke verantwoording en tevreden burgers en personeel, verzelfstandiging niet de juiste manier is.

​

Aan de hand van een vergelijking van publieke sectoren in verschillende Europese landen wordt een viertal verwachtingen geëvalueerd. Uit de studie blijkt dat efficiëntie lager is in landen waar veel is verzelfstandigd. Daarnaast worden burgers niet tevredener, maar kunnen politici de zelfstandige organisaties gebruiken als zondebok.

​

Verantwoordingsmechanismes zijn vaak onvolledig geïmplementeerd en personeel wordt minder tevreden als gevolg van verzelfstandiging. De bevindingen worden tot slot besproken in een panel van 15 Nederlandse en Vlaamse experts uit wetenschap en praktijk.

 

Klik hier voor een uitgebreide samenvatting, of hier voor de artikelen die ik tot nu toe heb gepubliceerd in dit onderzoeksproject (in het Engels).